Γιάννης Μαύρος

Η τρομοκρατική επίθεση του Ισραήλ κατά των αμάχων εθελοντών συνοδών της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους ελεύθερους πολιορκημένους Παλαιστινίους της Γάζας, εκτός από έγκλημα, υπήρξε κολοσσιαίο πολιτικό λάθος. Πέρα από την ηθική καταδίκη και τη διεθνή απομόνωση που επισύρει, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία ιστορικής στροφής με καταλυτικές πολιτικές συνέπειες όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή αλλά και για ολόκληρη τη Δύση.

Ειδικά για την Ελλάδα και την Κύπρο, η συγκυρία παρέχει μοναδική ευκαιρία απεμπλοκής από μια «πολιτική» που, εκτός από εθνικά αναξιοπρεπής, είναι αδιέξοδη και καταστροφική. Βέβαια δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες ότι το πολιτικό προσωπικό που διαχειρίστηκε την υποτέλεια στον αγγλο-αμερικάνικο και ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό και οδήγησε στη χρεωκοπία και στη νέα ‘τριπλή κατοχή’ και τη δορυφοροποίηση της χώρας έναντι της Τουρκίας, είναι σε θέση να χαράξει και να εφαρμόσει εθνική πολιτική. Στηρίζουμε όμως τις ελπίδες μας στους Έλληνες πολίτες, στους δημοκράτες, τους πατριώτες της Αριστεράς και της Δεξιάς, σ’ αυτούς που αγαπούν και πονούν αυτόν τον τόπο και το λαό, σε όσους στοχάζονται ελεύθερα, δεν συμβιβάζονται με τη σημερινή ‘πραγματικότητα’ και προτίθενται να δράσουν συλλογικά για να την αλλάξουν και υποβάλλουμε τις ακόλουθες νέες επι (χάρτου) θέσεις:


1. Τόσο η φοβική και ιδιοτελής υποταγή στα κελεύσματα των ‘ισχυρών’, όσο και η περήφανη και ανιδιοτελής αντίσταση, υπήρξαν ιστορικά αδιέξοδες. Η πρώτη οδήγησε τη χώρα στη σημερινή της κατάντια ενώ η δεύτερη δεν κατόρθωσε να την αποτρέψει, αρκούμενη συνήθως στην ηθική της ‘υπεροχή’ και υστερώντας δραματικά σε πολιτική αποτελεσματικότητα.

2. Σε γενικές γραμμές, η παραπάνω διάκριση αποτελεί την υποκειμενική ‘χωρίστρα’ Δεξιάς και Αριστεράς. Αντικειμενικά βέβαια ο διαχωρισμός εδράζεται σε οικονομικά συμφέροντα και κοινωνικές τάξεις, αλλά δεν ανάγεται σ’ αυτά χωρίς να χάνεται η πεμπτουσία της πολιτικής, δηλαδή η –σχετική βεβαίως- ελευθερία (και από κοινωνικο-οικονομικούς καταναγκασμούς) που προκύπτει από την πανανθρώπινη συνθήκη που λέγεται ηθική συνείδηση και που είναι φύσει επαναστατική.

3. Συμφωνώντας με τον αφορισμό του Μάνου Χατζιδάκι, που ορίζει τη Δεξιά ως ‘παράταξη εξουσίας’ και την Αριστερά ως ‘παράταξη αντίστασης’, καθώς και με τον ορισμό της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας ως το πολίτευμα η λειτουργία του οποίου εξαρτάται από την ύπαρξη Αντιπολίτευσης, μπορούμε να σκεφτούμε το αδιέξοδο της ‘Μεταπολίτευσης’, δηλαδή την αποσάθρωση της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και τη χρεωκοπία του πολιτικού συστήματος συνολικά, ως κατ’ αρχήν αποτέλεσμα αδυναμίας και ελλείμματος Αντιπολίτευσης.

4. Βεβαίως το Σύνταγμα (στην ‘καραμανλική’ ή ‘παπανδρεϊκή’ του εκδοχή), οι εκλογικοί νόμοι, ο Κανονισμός της Βουλής, το καθεστώς των ΜΜΕ κλπ συνιστούσαν ανέκαθεν και συνιστούν και σήμερα ένα θεσμικό πλαίσιο που όχι μόνο δεν ευνοεί αλλά περιορίζει την Αντιπολίτευση, αντανακλώντας τη βαθύτατη δυσπιστία της άρχουσας τάξης απέναντι στο λαό και τη λαϊκή κυριαρχία, αλλά θα ήταν αφέλεια να ελπίζει κανείς ότι οι κρατούντες θα διευκόλυναν -θεσμικά μάλιστα- την ανατροπή ή έστω την περιστολή τους!

5. Μεταπολιτευτικά, το έλλειμμα Αντιπολίτευσης προέκυψε με τη  διάλυση του παραδοσιακού Κέντρου και τη διάσπαση και περιθωριοποίηση της Αριστεράς και την επικράτηση ενός συστημικού δικομματισμού όπου η Κυβέρνηση απλά διαχειρίζεται τα πράγματα και την επι-κοινωνία και η Αντιπολίτευση, όταν δεν δημαγωγεί, περιορίζεται να ελέγχει τη διαχείριση δίχως να προτείνει ουσιαστικά διαφορετική πολιτική, τουλάχιστον στα ‘μεγάλα’ θέματα οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής αλλά και σε κρίσιμους τομείς εσωτερικής πολιτικής όπως η παιδεία, η υγεία, η πρόνοια κλπ. Έτσι, ιδιαίτερα μετά την «Αλλαγή» του 1981, επικρατεί η ‘λογική του μονόδρομου’ εξασφαλίζοντας στους εκάστοτε κυβερνώντες τεράστιες ανοχές του λαού, ιδιαίτερα όταν η οικονομία επιτρέπει πολιτικές παροχών στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

6. Σύμφωνα με τα αρχεία του Φόρεϊν Όφις, ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν η χούντα, με τη μεσολάβηση του Προέδρου Τζόνσον, του έδωσε διαβατήριο και βρέθηκε στο Λονδίνο, διαβεβαίωνε βουλευτές του Εργατικού Κόμματος ότι επεδίωκε την περιθωριοποίηση της Αριστεράς και την εγκαθίδρυση του δικομματισμού στην Ελλάδα. Ασχέτως αν το σχέδιο ήταν δικό του ή όχι, γεγονός είναι ότι αυτό πέτυχε, με τη ‘βοήθεια’ βέβαια της διάσπασης του ΚΚΕ και της διάλυσης μεταδικτατορικά της ΕΔΑ και του Κέντρου. Με τον θρίαμβο του ΠΑΣΟΚ και την συντριβή του ΚΚΕ(εσ) στις εκλογές του 1981 η Αριστερά δορυφοροποιείται για να ανακάμψει αργά μετά τη δεξιά ‘στροφή’ των Κυβερνήσεων Παπανδρέου το 1985. Μετά την άνοδο του Γκορμπατσώφ στη Σοβιετική Ένωση και τη δημιουργία του Συνασπισμού το 1989, γεννιούνται ελπίδες ότι η χώρα θα αποκτήσει επιτέλους ουσιαστική (δηλαδή αριστερή) Αντιπολίτευση αλλά αυτές γρήγορα διαψεύδονται με τη συμμετοχή του στη συγκυβέρνηση Τζαννετάκη που δίχασε βαθιά την Αριστερά, τόσο την κοινωνική όσο και την πολιτική. Η διάσπαση του Συνασπισμού που ακολούθησε και η συντηρητική* αναδίπλωση του ΚΚΕ, παράλληλα με την κατάρρευση του «υπαρκτού» «σοσιαλισμού», την κυριαρχία ενός άκρατου νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και την ιδεολογικο-πολιτική κρίση της Αριστεράς διεθνώς, οδήγησαν την ελληνική Αριστερά στο περιθώριο εκχωρώντας την Αντιπολίτευση στη δημαγωγία και τον λαϊκισμό.

7. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, συνεπικουρούμενες από τα μεγάλα φαγοπότια των ‘κοινοτικών προγραμμάτων’, του Χρηματιστηρίου και της Ολυμπιάδας, γιγαντώθηκε η διαφθορά και η διαπλοκή, εξαχρειώθηκαν τα καρτέλ και πολλαπλασιάστηκαν τα ελλείμματα του δημοσίου και του εμπορικού ισοζυγίου, οδηγώντας τη χώρα στην αποβιομηχάνιση με υψηλή ανεργία και πληθωρισμό. Παρ’ όλα αυτά, χάρη σε μια δεκαπενταετία εισοδηματικής λιτότητας και ταυτόχρονης ιδιωτικής υπερχρέωσης, σε ένα διεθνές περιβάλλον που εξασφάλιζε χαμηλά επιτόκια επιτυγχάνεται μια ορισμένη «ανάπτυξη» και «ονομαστική σύγκλιση» με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες που επέτρεψαν στη χώρα μας (με τη ‘βοήθεια’ πάντα των ακριβοπληρωμένων λογιστών της Goldman Sachs) να μπει στη ζώνη του Ευρώ.

8. Η δεκαετής εμπειρία της συμμετοχής της χώρας μας στην ΟΝΕ επιτρέπει την εξαγωγή ορισμένων ασφαλών συμπερασμάτων:

• Τόσο η Ελλάδα όσο και οι υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού νότου αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα, τόσο στις πραγματικές τους οικονομίες όσο και στα δημοσιονομικά, λόγω της ιδιομορφίας της ΟΝΕ, λόγω του γεγονότος ότι, παρά τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των οικονομιών των χωρών-μελών της, δεν θεσμοθετήθηκαν μηχανισμοί εξισορρόπησης και σύγκλισης………….. Γιατί & πώς…

• Οικονομική πολιτική χαμηλών μισθών της Γερμανίας

• Διεύρυνση 2004 με στάσιμο κοινοτικό προϋπολογισμό και μειωμένες μεταβιβάσεις κοινοτικών πόρων

• Ελληνικές ιδιαιτερότητες και αμαρτίες: αντιπαραγωγικό μοντέλο, καρτέλ, διαφθορά και διαπλοκή, Ολυμπιακοί αγώνες, ελλείμματα και χρέος,

• Παγκόσμια οικονομική κρίση και δομικές αδυναμίες ελληνικής οικονομίας (χρηματοπιστωτικό σύστημα, παραγωγή, εσωτερική αγορά, ανισοκατανομή εισοδήματος, φορολογικό σύστημα κλπ…) Νύξη: υπό ποίες συνθήκες θα μπορούσε ενδεχομένως να σταθεί η Ελλάδα στην ζώνη του ευρώ….

9. Πώς εκδηλώνεται η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, πώς την διαχειρίστηκε η κυβέρνηση Παπανδρέου και τι σημαίνει η ‘νέα τριπλή κατοχή’.

10. Υπάρχει εναλλακτική λύση; Οικονομικό ή πολιτικό το πρόβλημα; Η λύση; Η σχέση οικονομίας και πολιτικής: κοινωνική και γεωγραφική….

11. Το πρόβλημα της ηγεμονίας και οι αδυναμίες της Αριστεράς. Απάντηση  στον Μηλιό –και όχι μόνο. Η σχέση «ταξικού» και «εθνικού». Το μέρος και το όλον.

12. Εθνική Στρατηγική και Ευρωπαϊκή προοπτική. Νέο (ΕΑΜικό) μπλόκ   εξουσίας και διεθνείς συμμαχίες (θεσμικές και κινηματικές)

13. Γιατί πρέπει και πώς μπορεί να υπάρξει ‘νέο Κέντρο’; Πώς νοείται αυτό; Σε αντίθεση με το παραδοσιακό διμέτωπο μπορεί να είναι περιεκτικό και συνθετικό; Μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη ανατροπών και διεξόδου από την κρίση;

14. Η προϋπόθεση της ασφάλειας και οι αμυντικές, διπλωματικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές της συνιστώσες.

15. Το πλέγμα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης: ΕΟΚ-ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο! (εμπόριο, χρέος, εξοπλισμοί, εντάσεις, συμμαχίες, θεσμοί)

16. Τα μεγάλα και εμφανή εξωτερικά μας μέτωπα:
• Κύπρος
• Αιγαίο
• Μακεδονία

17. Τα μεγάλα εσωτερικά μας μέτωπα:
• Δυτική Θράκη
• Μεταναστευτικό
• Καλλικράτης

18. Τα ξεχασμένα μέτωπα:
• Μειονοτικά (Bορειοηπειρωτικό, Τουρκία, FYROM)
• Ελληνική Ομογένεια (ΗΠΑ, Αυστραλία, Ευρώπη, Αφρική)

19. Η συνολική κρίση, όχι μόνο ‘πολυεπίπεδη’ (δηλαδή οικονομική, οικολογική, κοινωνική, πολιτική, θεσμική και πολιτισμική) αλλά υπαρξιακή, κρίση ταυτότητας του ελληνισμού στον σύγχρονο κόσμο. Διακυβεύεται όχι απλά το έθνος-κράτος αλλά ο ελληνισμός στις κοιτίδες του και παγκόσμια. Η υπερδιάγνωση του προβλήματος στη θεωρία και η αμηχανία παροχής πρακτικής θεραπείας.

20. Νέος γόρδιος δεσμός. Διέξοδος δια της απόφασης, απόφασης σύνθεσης των διαφορών σε πρόγραμμα και κίνημα. Χωρίς την αισιοδοξία της βούλησης (προϋπόθεση και παράγωγο της απόφασης) ο λόγος υποβάλλει απαισιοδοξία και εγκλωβισμό σε αδιέξοδο απραξίας.

21. Η σημερινή συγκυρία:

• Εσωτερική: η αποτυχία της Κυβέρνησης και το αδιέξοδο του πολιτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της Αριστεράς, παρά την όξυνση της κρίσης.
• Εξωτερική: το αδιέξοδο της «εξωτερικής πολιτικής» και η ανάγκη να αποσοβηθούν οι επαπειλούμενες καταστροφές στην Κύπρο, το Αιγαίο, τη Μακεδονία και τη Θράκη και η δυνατότητα/ευκαιρία στροφής στην εξωτερική πολιτική Ελλάδας και Κύπρου μετά την πρόσφατη κρίση στις σχέσεις Τουρκίας- Ισραήλ, θέτοοντας το Κυπριακό στο επίκεντρο της περιφερειακής, ευρωπαϊκής και Παγκόσμιας ατζέντας.